Το χαρούπι είναι ένας καρπός που προέρχεται από το δέντρο Ceratonia siliqua, το οποίο ανήκει στην οικογένεια των ψυχανθών. Για αιώνες, η χαρουπιά συνέβαλε στην οικονομία της Μεσογείου, καθώς οι καρποί της χρησιμοποιούνταν ευρέως σαν τροφή για τα ζώα. Σήμερα, η αξία της χαρουπιάς εκτείνεται πολύ πέρα από αυτή την παραδοσιακή της χρήση, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών που εκμεταλλεύονται τις μοναδικές της ιδιότητες και τα διατροφικά της οφέλη. Πλέον, το χαρούπι έχει γίνει επίκεντρο πολλών ερευνών για την πλούσια διατροφική του αξία και τα οφέλη που μπορεί να έχει η συχνή κατανάλωση του στην υγεία του ανθρώπου.

Θρεπτικά συστατικά και οφέλη στην υγεία

  Ο καρπός του χαρουπιού (χαρούπινος λοβός) είναι ιδιαίτερα γνωστός για τη φυσικά γλυκιά του γεύση, έχει ελάχιστα λιπαρά και είναι πλούσιος σε θρεπτικά συστατικά, όπως φυτικές ίνες, φυσικά σάκχαρα, πολυφαινόλες, ενώ περιέχει πολλά μέταλλα και αμινοξέα.

  Επιπλέον, το χαρούπι έχει υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, διαλυτές και αδιάλυτες, οι οποίες προάγουν την καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος και βοηθούν στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας. Οι ίνες αυτές βελτιώνουν την πέψη και βοηθούν στη σταθεροποίηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Το χαρούπι περιέχει περίπου 40 γρ. φυτικών ινών/ 100γρ. προϊόντος, ποσοστό ιδιαίτερα υψηλό αν σκεφτεί κανείς ότι για παράδειγμα, το κριθάρι που είναι εξίσου γνωστό για την περιεκτικότητά σου σε ίνες, περιέχει περίπου 20 γρ. φυτικών ινών/100γρ.

  Επιπλέον, το χαρούπι περιέχει φυσικά αντιοξειδωτικά όπως τα φλαβονοειδή, οι πολυφαινόλες και οι τανίνες, τα οποία προστατεύουν τα κύτταρα του οργανισμού από τη φθορά που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες. Συμβάλλουν έτσι στην προστασία από τη γήρανση, στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης χρόνιων παθήσεων, όπως τα καρδιοαγγειακά νοσήματα και ο καρκίνος.

  Στον καρπό του χαρουπιού εντοπίζονται και αρκετές βιταμίνες και μέταλλα, όπως η βιταμίνη A που συμβάλλει στην υγεία των ματιών, οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β και η βιταμίνη E, που έχει αντιοξειδωτική δράση. Επιπρόσθετα, φέρει σημαντική περιεκτικότητα σε ασβέστιο και κάλιο, αλλά και σε μαγνήσιο, ψευδάργυρο και σίδηρο.

  Τέλος, όπως αναφέρθηκε το χαρούπι δεν προέρχεται από σιτηρά, αλλά από τον καρπό της χαρουπιάς. Κατά συνέπεια οι σπόροι του και κατ’επέκταση το αλεύρι που παράγεται από την αποξηραμένη σάρκα του χαρουπιού δεν περιέχουν γλουτένη. Αυτό το καθιστά κατάλληλο προς κατανάλωση και για άτομα με ευαισθησία στη γλουτένη.

  Με βάση τις έρευνες των τελευταίων ετών, το χαρούπι φαίνεται να έχει ευεργετικές ιδιότητες στην αντιμετώπιση της υπερλιπιδαιμίας και στην πρόληψη εμφάνισης του διαβήτη τύπου 2, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας του σε φυτικές ίνες και του χαμηλού γλυκαιμικού του δείκτη. Φαίνεται επίσης  να βελτιώνει τη λειτουργία του εντέρου, ενώ  συνεισφέρει στην υγεία των οστών.

Πώς να εντάξετε το χαρούπι στη διατροφή σας

  Το χαρούπι χρησιμοποιείται ευρέως σε προϊόντα αρτοποιίας, καθώς έχει φυσική γλυκύτητα και προσφέρει γεύση και θρεπτική αξία στα τρόφιμα. Το αλεύρι του μπορεί να χρησιμοποιηθεί  σε ψωμί, κέικ ή μπισκότα, να αντικαταστήσει το κακάο σε συνταγές και smoothies ή να αξιοποιηθεί για την παρασκευή χαρουπόμελου ως γλυκαντικό.

  Ένας γευστικός και άμεσος τρόπος να εντάξετε το χαρούπι στη διατροφή σας είναι με τη μορφή παξιμαδιών χαρουπιού. Τα παξιμάδια χαρουπιού “το Μάννα” Τσατσαρωνάκη προέρχονται από 100% φυσικό καρπό κρητικού χαρουπιού, ενώ η περιεκτικότητα τους σε φυτικές ίνες  φτάνει τα 2,5γρ./ παξιμάδι. Καταναλώνοντας 4-5 παξιμαδάκια χαρουπιού ημερησίως, καλύπτεται το 50% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης φυτικών ινών για τους υγιείς ενήλικες.

  Επιλέξτε τα παξιμάδια χαρουπιού σαν συνοδευτικό σε πράσινες σαλάτες, σε παρασκευές ντάκου ή συνδυάστε τα σε σνακ της ημέρας με πηγές πρωτεΐνης και “καλών” λιπαρών, δημιουργώντας ευφάνταστους συνδυασμούς, όπως παξιμάδι χαρουπιού με γιαούρτι ή κατίκι και μαρμελάδα χωρίς ζάχαρη, μοτσαρέλα και ντοματίνια, αμυγδαλοβούτυρο και μπανάνα. Σνακ σαν αυτά μπορούν να βοηθήσουν στον καλύτερο έλεγχο των επιπέδων πείνας, βοηθούν στην αποφυγή υπερφαγιών και τελικά στην επίτευξη του επιθυμητού για τον καθένα στόχο σωματικού βάρους.

Μάνος Δημητρούλης,
Γιάννα Μήτσια
Κλινικοί Διαιτολόγοι-Διατροφολόγοι